Ambjent
Kulħadd kiel u xaba’
Valur lill-preservazzjoni tar-riżorsi u s-sostenibbiltà
Għażilt li mmur kontra t-tradizzjoni u ma niddedikax l-ewwel artiklu tas-sena l-ġdida lir-riżoluzzjonijiet tal-bidu tas-sena. Inġbidt mill-mod kif l-Evanġelju tal-ewwel jum tas-sena jippreżenta lil Marija: “Marija, min-naħa tagħha, baqgħet tgħożż f’qalbha dawn il-ħwejjeġ kollha u taħseb fuqhom bejnha u bejn ruħha” (Lq 2: 19).
Marija tissemma disa’ darbiet biss fl-Iskrittura kollha u, fi tnejn minnhom, l-evanġelista jippreżentaha tirrifletti fuq il-ġrajjiet li kienu qed iseħħu madwarha.
Il-problema ta’ żmienna hi li spiss ma nsibux ħin biex nagħmlu bħalha. U għalhekk, minkejja l-ġrajjiet li jseħħu madwarna, ix-xewqat tagħna għal dinja aħjar u saħansitra l-Kelma ta’ Alla jibqgħu għaddejjin minn fuq rasna bla ma nagħtu kas tagħhom... u nibqgħu fejn inkunu.
Daqt se jkunu għaddew għaxar snin mill-pubblikazzjoni tal-Enċiklika Laudato Sì intenzjonata li tixpruna kuxjenza ambjentali u impenn ekoloġiku akbar fil-komunità Kattolika. Wieħed jistaqsi: wara l-furur li bih intlaqgħet il-pubblikazzjoni tagħha, x’impatt ħalliet fl-għarfien ambjentali, fir-riflessjoni spiritwali, fl-inizjattivi edukattivi, fl-impenn komunitarju u fl-operat tal-istituzzjonijiet reliġjużi tagħna? Jidher li għalkemm kien hemm min irrisponda għall-isfidi tal-Laudato Sì, l-impatt kien relattivament fqir. Dan seta’ kien minħabba impenn komunitarju limitat, min-nuqqas ta’ direzzjoni ċara, minn prijoritajiet ekonomiċi li jmorru kontra l-prinċipji ta’ sostenibbiltà u minn fatturi kulturali li għandhom prijoritajiet differenti minn dawk li jipproponi l-Papa Franġisku.
Mill-ġdid, il-Kelma ta’ Alla toffrilna r-riċetta li tgħinna nirrispondu kif xieraq għal din is-sejħa fir-rakkont tat-tkattir tal-ħobż.
X’ħin niżel l-art mid-dgħajsa Ġesù ra kotra kbira ta’ nies u tħassarhom għax kienu qishom nagħaġ bla ma għandhom ragħaj u qabad jgħallimhom ħafna ħwejjeġ (Mk 6: 34).
Il-bniedem tal-lum qed ifittex skop, sodisfazzjon, serenità u konnessjoni iktar profonda f’dinja li spiss tittradixxi l-fiduċja u ma toffrix dak li twiegħed. U anki jekk mhux konxjament, aktar u aktar nies qed ifittxu dak li hu spiritwali – għalkemm mhux neċessarjament reliġjuż – biex isibu skop għal ħajjithom. Poplu bil-ġuħ – għalkemm forsi jidher li ma jonqsu xejn!
Meta kien sar il-ħin ġmielu, resqu d-dixxipli tiegħu u qalulu: “Dan post imwarrab u ġa sar ħafna ħin. Ibgħathom, ħa jmorru fl-irziezet u fl-irħula tal-qrib jixtru xi ħaġa x’jieklu” (Mk 6: 35-36).
Quddiem il-kwistjonijiet ambjentali li naraw madwarna, spiss jiġrilna bħad-dixxipli – niffukaw fuq id-dimensjoni tal-problema, nistaġnaw, niffrustraw ruħna u ma naraw l-ebda soluzzjoni. Nibdew nippretendu li ħaddieħor imidd idejh u jagħmel xi ħaġa jew nipproponu soluzzjonijiet antikwati li m’għadhomx jindirizzaw il-bżonnijiet u l-ġuħ tas-soċjetà tagħna.
Iżda hu weġibhom: “Agħtuhom intom x’jieklu”. Qalulu: “U aħna se mmorru nixtru b’mitejn dinar ħobż biex nagħtuhom x’jieklu?” Imbagħad staqsiehom: “Xi kemm għandkom ħobż? Morru araw”. Meta saru jafu, qalulu: “Ħamsa u żewġ ħutiet” (Mk 6: 37-38).
Skont il-Papa Franġisku, l-abbiltà tagħna li nindirizzaw il-kriżi ekoloġika hi marbuta mill-qrib mal-laqgħa tagħna ma’ Ġesù Kristu (para. 219). Hu permezz tal-fidi fih u fil-providenza tiegħu li nsibu l-kuraġġ u l-għodod meħtieġa biex nindirizzaw kull theddida lill-kwalità tal-ħajja tagħna mhux fis-sigurtà apparenti li jipprovdu l-flus.
Hu ħa l-ħames ħobżiet u ż-żewġ ħutiet, rafa’ għajnejh lejn is-sema, bierek, qasam il-ħobżiet u ta l-kisriet lid-dixxipli tiegħu biex inewluhom lin-nies quddiemhom u qasam ukoll iż-żewġ ħutiet bejniethom ilkoll. U kulħadd kiel u xaba’ (Mk 6: 41-42).
Aħna msejħin biex nibnu komunità fejn kulħadd jimpurtah mill-ieħor u fejn il-ġid jinqasam b’mod ekwu. Kieku min kellu l-ħames ħobżiet u ż-żewġ ħutiet żammhom għalih, Ġesù ma kienx jista’ jagħmel il-miraklu u n-nies kienu jibqgħu bil-ġuħ. Li wieħed jimpenja ruħu biex jgħix ħajja sostenibbli, għalkemm ħaġa tajba, mhix biżżejjed. Jeħtieġ li dan l-impenn individwali jwassal għal impenn fuq livell komunitarju (para. 219). Għalhekk hu d-dmir ta’ kulmin għandu xi forma ta’ awtorità biex jaħdem ħa jkabbar l-ispirtu komunitarju minflok jiffumenta l-firda u joħloq klabbs esklussivi abbażi tal-kulur politiku, tat-twemmin, tal-kulur tal-ġilda, tal-orjentazzjoni sesswali jew tal-qaddis/a padrun/a.
U ġabru l-bċejjeċ li fadal mill-ħobż u l-ħut u mlew tnax-il qoffa. U kienu ħamest elef raġel dawk li kielu mill-ħobż! (Mk 6: 43-44).
Xejn ma nħela! Fil-Laudato Sì, il-Papa Franġisku jenfasizza li l-“kultura tal-iskart” li ddominat is-soċjetà tagħna twassal għal degradazzjoni ambjentali billi tippromwovi konsum eċċessiv u ħela, filwaqt li tinjora l-impatt fit-tul fuq il-pjaneta tagħna. Din il-kultura thedded l-umanità billi taggrava t-tibdil fil-klima, it-tniġġis u l-għejbien tar-riżorsi li jimminaw il-ħila tagħna li nsostnu l-pjaneta għall-ġenerazzjonijiet futuri. Dan iwassal biex nibdew inqisu anki persuni oħra (li “mhux bħalna”) bħala skart. B’hekk nibdew naraw żieda fil-faqar, migrazzjoni u refuġjati u kriżijiet ta’ saħħa li jdgħajfu l-armonija bejn il-bnedmin u n-natura u joħolqu futur aktar inċert għal kulħadd.
Għalhekk, il-Papa jsejjaħ għal bidla lejn mudell ċirkolari ta’ produzzjoni li jagħti valur lill-preservazzjoni tar-riżorsi u s-sostenibbiltà (para. 22).
Paul Pace0
reviews